Με τον όρο Νευροψυχολογική αξιολόγηση αναφερόμαστε στην ολιστική και ποιοτική εξέταση της λειτουργικότητας των γνωστικών ικανοτήτων ενός ατόμου. Συγκεκριμένα, μέσα από την Νευροψυχολογική εκτίμηση, διερευνούμε ικανότητες όπως μνήμη, συγκέντρωση, προσοχή, ικανότητες λόγου και εκτελεστικών λειτουργιών μέσα από σταθμευμένα και επιστημονικά αποδεδειγμένα μέσα εξέτασης.
Με τη διαδικασία της αξιολόγησης, είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε κατά πόσο ο εξεταζόμενος διατηρεί συγκεκριμένες ικανότητες και δεξιότητες, τη δυνατότητα που έχει να παρουσιάσει τα εξεταζόμενα χαρακτηριστικά στο μέλλον, καθώς και τη δυνατότητά του για εξελικτική πορεία και για βελτίωση του γνωστικού δυναμικού του.
Η δοκιμασία «Σχέδιο Κύβων» ή ‘Block Design’ είναι μία υποδοκιμασία στην εκτενή αξιολόγηση γνωστικής ικανότητας και νοημοσύνης των ψυχομετρικών εργαλείων Wechsler. Δημιουργήθηκε το 1923 από τον Samuel Kohs ως ένα μέσο αξιολόγησης της νοημοσύνης που δε βασίζεται στη χρήση λόγου και λεκτικής ικανότητας, καθώς η εκτέλεση της διαδικασίας βασίζεται στην αντιγραφή ενός σχεδίου. Εν τέλει, η συγκεκριμένη δοκιμασία ενσωματώθηκε στην αξιολόγηση νοημοσύνης του Wechsler.
Η άρτια εκτέλεση της συγκεκριμένης δοκιμασίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην υγιή λειτουργικότητα του μετωπιαίου και βρεγματικού λοβού του εγκεφάλου. Οι μετωπιαίοι λοβοί ελέγχουν την ενσυνειδητότητα, την επίλυση προβλημάτων, τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις, καθώς και την ευχέρεια λόγου. Ο βρεγματικός λοβός ευθύνεται για την ορθή εκδήλωση ηθελημένων κινήσεων, τη χρήση αντικειμένων, τη σύνθεση πληροφοριών που προέρχονται από διάφορες αισθήσεις και την αντίληψη της αφής.
Οι ασθενείς με βλάβες στην περιοχή αυτήν παρουσιάζουν διαταραχές της προσωπικότητας, καθώς εμφανίζεται αδυναμία ανάληψης πρωτοβουλιών, απάθεια και αμέλεια για την προσωπική εμφάνιση και υγιεινή, καθώς και αντικοινωνική συμπεριφορά. Οι μετωπιαίοι λοβοί διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην επεξεργασία των πληροφοριών, άρα και στη νόηση, ενώ σε περίπτωση βλάβης του βρεγματικού λοβού παρουσιάζεται αδυναμία ονομασίας αντικειμένων, δυσκολία στην ανάγνωση και εκτέλεση μαθηματικών πράξεων, αδυναμία εστίασης της οπτικής προσοχής, καθώς και αδυναμία αναγνώρισης του περιβάλλοντα χώρου.
Επιπροσθέτως, χρησιμοποιείται και ως μέσο γνωστικής ενδυνάμωσης εστίασης και διατήρησης της προσοχής, επίλυσης προβλημάτων και κρίσης αποφάσεων της καθημερινότητας, καθώς και ενίσχυσης της λεπτής κινητικότητας και συντονισμού. Ενδείκνυται στις περιπτώσεις εγκεφαλικής δυσλειτουργίας για την ενεργοποίηση των νευρικών κυκλωμάτων που έχουν υποστεί βλάβη, καθώς και στα παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές.