Οι γιορτές συμβολίζουν την περίοδο χαράς και αγαλλίασης κατά την οποία οι φίλοι, οικογένειες και κοινότητες συναντιούνται, συνυπάρχουν και γιορτάζουν.
Ωστόσο, για αρκετούς ανθρώπους οι γιορτές φέρνουν αισθήματα λύπης, άγχους και μοναξιάς. Αυτό το σύνολο συναισθημάτων που αναδύονται τις γιορτές ονομάζεται Σύνδρομο Εποχιακής Κατάθλιψης (Seasonal Affect Disorder, DSM-V). Η έκφραση του συνδρόμου διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά που εντοπίζονται σε διαφορετική ένταση σε όλους που επηρεάζονται, όπως συχνοί πονοκέφαλοι, άγχος και στρες, ένταση, ευερεθιστικότητα και μειωμένη ικανοποίηση και διάθεση για κοινωνική συναναστροφή, σεξουαλική δραστηριότητα, μειωμένη όρεξη για φαγητό και μείωση των ενδιαφερόντων και χόμπι.
Σε άλλες περιπτώσεις, το Σύνδρομο εποχιακής κατάθλιψης εμφανίζεται ως έντονος θυμός λόγω της έντονης διαφήμισης των Χριστουγέννων, δημιουργώντας μία τεράστια προσδοκία τελειομανίας: Να βρούμε το τέλειο δώρο, να είμαστε χαρούμενοι και να τραγουδάμε τα Χριστουγεννιάτικα τραγούδια, να παρευρεθούμε σε όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις. Σε κάποιους άλλους, εμφανίζεται με έντονα συμπτώματα μελαγχολίας διότι η συγκεκριμένη γιορτινή περίοδος έχει συνδυαστεί με την ενδοσκόπηση και προσωπική παρατήρηση, προκειμένου να αλλάξουμε και να γίνουμε καλύτεροι. Στις προσωπικότητες που τείνουν στην αγχώδη διάθεση, ο συγκεκριμένος τρόπος σκέψης δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο παρεμβατικών, αρνητικών σκέψεων που καταλήγουν στην «νοοτροπία θύματος», καθώς στη σύγχρονη κοινωνία, τείνουμε να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με άλλους που κάνουν περισσότερα ή/και έχουν περισσότερα.
Τα προαναφερόμενα πυροδοτούνται από έντονα στρεσογόνα γεγονότα της καθημερινότητας όπως το πένθος, την αδυναμία επιστροφής στο πατρικό τις γιορτινές μέρες, τη νοσταλγία, ή τη γενικότερη μοναξιά και θλίψη επειδή δε θα υπάρχει η συντροφιά ενός αγαπημένου μας ανθρώπου.
Ποιος είναι ο κοινός παρονομαστής στις παραπάνω σκέψεις; Η αντίληψη μας ότι η κατάσταση που βιώνουμε δε μπορεί να αλλάξει.
Τρόποι διαχείρισης των συμπτωμάτων:
- Εξασκηθείτε στη φροντίδα εαυτού:
- Θέσπιση ρεαλιστικών στόχων:
- Αποφύγετε την κατάχρηση ουσιών και αλκοόλ:
- Επικεντρώστε τις σκέψεις σας στο παρόν, όχι το παρελθόν:
Η σωστή διατροφή, ο ποιοτικός ύπνος και η προσωπική σας, ψυχική ξεκούραση είναι πάρα πολύ σημαντικοί παράγοντες, ιδιαίτερα τη συγκεκριμένη περίοδο. Οι συχνές, μικρές βόλτες βοηθούν στο να εξαλείφεται η στασιμότητα της διάθεσης εκτός του στάσιμου περιβάλλοντος του σπιτιού.
Όταν θέτουμε ξεκάθαρους στόχους, δεν υπάρχει μία γενική τεράστια προσδοκία, όσο μικρές επιμέρους προσωπικές επιθυμίες. Όταν πραγματοποιούμε τις επιθυμίες μας, μειώνεται το άγχος και η μελαγχολική διάθεση. Μην επιτρέψετε στη διάδοση του «τέλειου» να σας επηρεάσει. Εάν δεν έχετε τους αγαπημένους σας ανθρώπους μαζί σας αυτές τις γιορτές, δημιουργήστε ένα νέο κύκλο φιλίας μέσω του εθελοντισμού.
Η κατάχρηση ουσιών και αλκοόλ για να μην αισθάνεστε θλιμμένοι ή να μουδιάσετε το αίσθημα μελαγχολίας, μόνο αντίθετα αποτελέσματα θα φέρει.
Προσπαθήστε να μην επιτρέπετε τις νοσταλγικές σας σκέψεις να επηρεάσουν τον τρόπο που βιώνετε το παρόν σας. Όταν αισθανθείτε πως οι σκέψεις σας τρέχουν, δοκιμάστε τεχνικές mindfulness (ενσυνειδητότητας) που βασίζονται στην εστίαση της προσοχής μας στο «εδώ και τώρα» μέσω της καθοδηγούμενης θετικής σκέψης και αναπνοών.