Accessibility Tools

Blog

6 τρόποι με τους οποίους η μουσική επηρεάζει τα συναισθήματά μας

6 τρόποι με τους οποίους η μουσική επηρεάζει τα συναισθήματά μας

Η μουσική αποτελεί ουσιώδες και αναπόσπαστο κομμάτι στη ζωή των περισσότερων ανθρώπων. Ακούμε μουσική όταν ξυπνάμε, στη βόλτα μας, στις καθημερινές μας μετακινήσεις. Θα μπορούσαμε να πούμε πως η μουσική είναι σαν μια μόνιμη συντροφιά, δίνοντας μας χαρά και κίνητρο, με έντονη παρουσία στις δύσκολες στιγμές μας να μας παρηγορεί.

Επί της ουσίας, η μουσική δεν είναι απλώς τρόπος διασκέδασης. Ψυχολόγοι και Κοινωνιολόγοι έχουν ερευνήσει πολλά είδη κοινωνίας και ομάδων επί σειρά ετών και δεν έχει βρεθεί κάποιο κοινωνικό σύνολο που να μην είχε ενσωματωμένη την έννοια της μουσικής. Για την ακρίβεια, υπάρχει και η υπόθεση πως η μουσική προϋπήρχε της γλώσσας και της επικοινωνίας στις πρωτόγονες φυλές. Στην προϊστορική περίοδο, οι κυνηγοί κατασκεύαζαν πνευστά όργανα από τα οστά ζώων έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η επικοινωνία μεταξύ τους την ώρα του κυνηγιού, μέσα από την οποία διαδικασία αντιλήφθηκαν πως οι ευχάριστοι, διακριτικοί ήχοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την αναψυχή τους. Στη συνέχεια η μουσική αποτέλεσε πρωταρχικό κομμάτι των θρησκευτικών τελετουργικών και η χρήση της μουσικής επεκτάθηκε στη θεραπεία σωματικών και ψυχικών ασθενειών, όπως στην περίπτωση του Πυθαγόρα, ο οποίος χρησιμοποιούσε τη μουσική ως θεραπευτικό μέσο.

Η επιρροή της μουσικής στον άνθρωπο είναι εμφανής σε πνευματικό, συναισθηματικό και κοινωνικό επίπεδο. Η αίσθηση της μελωδίας, του ρυθμού και της αρμονίας δημιουργεί συναισθήματα που δύσκολα περιγράφονται με λόγια τόσο στον ίδιο το μουσικό, όσο και τον ακροατή. Η μουσική μας βοηθά να βρούμε εσωτερική ισορροπία, μας καθρεφτίζει, αλλά και μας αποκαλύπτει κάποια ξεχασμένη ή και άγνωστη πλευρά του εαυτού μας. Ο ήχος της μουσικής δημιουργεί έντονα συναισθήματα όπως ευχάριστη ανατριχίλα και συγκίνηση – και αυτό το φαινόμενο είναι παγκόσμιο. Ας δούμε, λοιπόν, πώς η μουσική δημιουργεί αυτές τις έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις (Thomson, 2015):

1) Αισθητηριακή ευχαρίστηση, θετικό συναίσθημα

Η μουσική μας κάνει να αισθανόμαστε όμορφα. Ο ευχάριστος ήχος, δημιουργεί αισθήματα θετικότητας και χαλάρωσης, που ενισχύει ολιστικά στη θετική διάθεση, τη δημιουργική σκέψη με ευεργετικά οφέλη στο σύστημά μας. Ο Pinker (1997) είχε χαρακτηρίσει τη μουσική ως «ακουστικό τσιζκέικ» , ως άλλο κοκτέιλ ουσιών που λαμβάνουμε από το ακουστικό κανάλι, δημιουργώντας ένα συνονθύλευμα θετικών αισθήσεων, ευφορίας και διέγερση όλων των κέντρων επιβράβευσης του εγκεφάλου ταυτόχρονα.

2) Συγχρονισμός κιρκάδιων ρυθμών

Οι εσωτερικοί, βιολογικοί μας ρυθμοί, όπως ο χτύπος της καρδιάς, ο ρυθμός αναπνοής, παρουσιάζουν αυξομειώσεις ανάλογα με τη μουσική που ακούμε, προκειμένου να ταυτιστούν με το ρυθμό της μουσικής. Αυτός ο «εσωτερικός χορός» της προσπάθειας συγχρονισμού των εσωτερικών μας ρυθμών με το ρυθμό της μουσικής που ακούμε, εξηγεί και για ποιο λόγο μας είναι τόσο ευχάριστο να κινούμε το σώμα μας με βάση τον ήχο της μουσικής. Με τον ίδιο τρόπο λειτουργεί χαλαρωτικά και το τραγούδι νανουρίσματος στα βρέφη: ο χτύπος της καρδιάς τους συγχρονίζεται με το νανούρισμα, έτσι ώστε να ηρεμήσουν και να κοιμηθούν.

3) Μετάδοση συναισθημάτων

Είμαστε προγραμματισμένοι να επηρεαζόμαστε από τις συναισθηματικές εκφράσεις του προσώπου των συνομιλητών μας. Για παράδειγμα, όταν βρισκόμαστε παρουσία κάποιου αγχωμένου ατόμου, αποχωρούμε από της συζήτηση αισθανόμενοι οι ίδιοι ένταση. Παρομοίως, στις μουσικές συναυλίες, δεχόμαστε έμμεση επιρροή από τον συναισθηματικό κόσμο των άλλων παρευρισκόμενων που συμβαίνει κυρίως βλέποντας τις εκφράσεις προσώπου και τη γλώσσα σώματος του μουσικού. Κατά συνέπεια, αυτό σημαίνει ότι συγκινούμαστε από τη μουσική παράλληλα με την αίσθηση συγκίνησης του μουσικού. Σε αυτό βοηθούν οι κατοπτρικοί νευρώνες , μια ειδική ομάδα νευρικών κυττάρων που έχουν πρωταρχικό ρόλο στην ενσυναίσθηση, οι οποίοι μας βοηθούν να βιώνουμε κυριολεκτικά αυτό που βιώνουν οι άλλοι μέσα από αυτούς και αυτό μας επιτρέπει να καταλάβουμε βαθιά και κυριολεκτικά το πώς αισθάνεται κάποιος άλλος.

4) Γλώσσα των συναισθημάτων

Η μουσική είναι η γλώσσα των συναισθημάτων και απαρτίζεται από όλα τα σημεία που εμφανίζονται και στην ομιλούμενη λεκτική γλώσσα, που αποσκοπούν στην έκφραση και επικοινωνία των συναισθημάτων. Οι άνθρωποι που δυσκολεύονται με την λεκτική έκφραση, συχνά χρησιμοποιούν τη μουσική και τα τραγούδια για να εκφράσουν πώς νιώθουν. Συμπληρωματικά, οι χρονικές μεταβολές ενός τραγουδιού μιμούνται την έκβαση μιας προσωπικής ιστορίας, με αρχή, μέση, κρεσέντο και ολοκλήρωση (τέλος). Γι’ αυτό το λόγο και τα τραγούδια με αργό ρυθμό δημιουργεί μελαγχολικά συναισθήματα, καθώς μιμούνται τον αντίστοιχα αργό ρυθμό ζωής που προκύπτει από την έλλειψη κινήτρου στη ζωή ενός ανθρώπου με μεταβολές συναισθημάτων.

5) Νοσταλγία αναμνήσεων

Στο άκουσμα ενός τραγουδιού ή μελωδίας που ακούγαμε κατά τη διάρκεια μια σημαντικής προσωπικής εμπειρίας επανέρχονται τα συναισθήματα νοσταλγίας του γεγονότος. Το συγκεκριμένο συναίσθημα δεν προκύπτει από τη μουσική αυτή καθ’ αυτή, αλλά από την ανάμνηση την οποία συνοδεύει. Οπως το στιγμιότυπο από την ταινία Casablanca, όπου ο πρωταγωνιστής Rick Blaine απαγορεύει τον πιανίστα του χώρου εστίασης του να παίξει το τραγούδι ‘As Ume goes by’, καθώς του ξυπνάει πολλές αναμνήσεις που του δημιουργούν λύπη και μελαγχολία.

6) Η μουσική προτίμηση επηρεάζεται από την προσωπικότητά μας (Greenberg, Baron- Cohen, S7llwell et al., 2015).

Προτιμάτε τη Norah Jones όταν ακούτε jazz, Metallica ή Coldplay, εάν ακούτε Rock, Bach ή Stravinsky εάν ακούτε κλασσική μουσική; Μία ομάδα ερευνητών στο πανεπιστήμιο του Cambridge, θεωρούν πως οι απαντήσεις σας στις προαναφερόμενες ερωτήσεις είναι παραθυράκι στον τρόπο σκέψης σας. Η ομάδα ερευνητών απέδειξε πως υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα από τον τρόπο σκέψης και τη μουσική προτίμηση. Ξεχώρισαν το πόσο «συμπονετικός» είναι κάποιος, δηλαδή πόσο αντιλαμβάνεται και κατανοεί τα συναισθήματα των άλλων και πόσο «συστημικός» είναι κάποιος, δηλαδή κατά πόσο μεθοδικός και είναι κάποιος. Παρά το γεγονός ότι η μουσική μας προτίμηση αλλάζει ανά περιόδους, οι συμμετέχοντες με υψηλά επίπεδα συμπονετικού τρόπου σκέψης τείνουν να προτιμούν πιο ήπια, «ταπεινή» μουσική όπως jazz, R&B,folk και απαλή rock. Αντιθέτως, οι συμμετέχοντες με υψηλά επίπεδα συστημικού τρόπου σκέψης προτιμούσαν πιο έντονη μουσική, όπως metal και punk.

Οι «συμπονετικοί» συμμετέχοντες προτιμούσαν μουσικά είδη που δημιουργούσαν μελαγχολικά συναισθήματα, με βαθύ νόημα ποιητικής διάθεσης και χαλαρωτικά και χαμηλής ενέργειας, με θερμά, αισθησιακά, στοχαστικά και απαλά στοιχεία ήχου. Η «συστημικοί» συμμετέχοντες, προτιμούσαν μουσικά είδη που προκαλούσαν έντονα, θετικά συναισθήματα υψηλής ενέργειας με συγκινησιακά και έντονα στοιχεία ήχου.

Η μουσική έχει την ικανότητα να προκαλεί τόσο έντονα συναισθήματα, όσο και σωματικές αντιδράσεις. Από όλα τα είδη τέχνης, έχει τη μεγαλύτερη επιρροή στο νου και στο συναίσθημα, καθώς επιδρά σε ασυνείδητο επίπεδο.

Σχετικά

Έχω ειδικευθεί στην Κλινική Νευροψυχολογία, μία πρωτοποριακή, μοντέρνα ειδικότητα που γεφυρώνει τη Νευρολογία με την Ψυχολογία και αποτελεί ξεχωριστό κομμάτι της διεπιστημονικής προσέγγισης παγκοσμίως τα τελευταία 40 χρόνια.

 Περισσότερα

Ακολουθήστε μας

Χρησιμοποιώντας αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies, σύμφωνα με την πολιτική cookie